Hightech assemblage in Nederland

Parallelle ontwikkeling van product én productielijn

De meeste bedrijven werken zo: eerst ontwikkel je een product, dan bedenk je hoe je het gaat maken. Dat is logisch en begrijpelijk. Maar het heeft een nadeel: je productontwerp is misschien suboptimaal voor productie. En je productielijn moet worden aangepast aan een product dat al vaststaat.

Inventum koos voor een andere aanpak: parallelle ontwikkeling. Terwijl het engineeringteam de 8e generatie warmtepomp ontwikkelde, werkte het productieteam samen met Total Productivity aan het ontwerp van de assemblagelijn. Product en proces evolueerden samen.

Het voordeel? Ontwerpkeuzes in het product hielden rekening met wat automatisch te assembleren is. En de assemblagelijn werd geoptimaliseerd voor dit specifieke product. Het resultaat is een systeem waar product en proces perfect op elkaar aansluiten.

Klinkt simpel, maar het vereist een andere manier van werken. Engineering moet vroeg samenwerken met productie. Productie moet kunnen meepraten over productontwerp. Dat vergt overbrugging van silo's en een cultuur waarin "design for manufacturing" echt wordt toegepast, niet alleen als buzzword.

100% kwaliteitscontrole als noodzaak

Traditioneel werk je met steekproeven. Je test een percentage van je productie en gaat ervan uit dat de rest vergelijkbaar is. Statistisch verantwoord, kostenefficiënt. Maar niet perfect.

Bij kritische producten als warmtepompen is "niet perfect" een risico. Een warmtepomp die niet goed functioneert, zorgt voor koude huizen en boze klanten. Een warmtepomp met een defect kan gevaarlijk zijn. De reputatieschade van massale recalls is niet te overzien.

Inventum koos daarom voor 100% kwaliteitscontrole. Elk product dat van de lijn rolt, wordt volledig getest. Niet met steekproeven, niet met visuele inspectie, maar met geautomatiseerde in-line en end-of-line testmachines.

• In-line testen gebeuren tijdens de assemblage. Op cruciale momenten in het proces stopt de lijn, voert het systeem een test uit, en gaat pas verder als alles goed is. Denk aan: zijn alle verbindingen correct? Is de elektronica juist aangesloten? Zijn alle componenten geplaatst?
• End-of-line testen gebeuren als het product compleet is. De warmtepomp wordt volledig gefunctioneerd getest: werkt de compressor? Klopt de druk? Functioneert de regeling? Alleen als alle tests groen licht geven, gaat het product door naar verpakking.

Het resultaat: elk product dat de fabriek verlaat, voldoet gegarandeerd aan alle specificaties. Geen nasleep van defecten die pas bij de klant aan het licht komen. Geen kostbare servicebeurten of recalls. Kwaliteit is ingebouwd in het proces, niet iets dat je achteraf controleert.

De ATEX-uitdaging: propaan afvullen in de fabriek

Moderne warmtepompen gebruiken steeds vaker propaan (R290) als koudemiddel. Propaan is milieuvriendelijk, efficiënt en heeft een lage global warming potential. Maar het is ook brandbaar.

Traditioneel worden warmtepompen leeg geleverd en ter plaatse door de installateur afgevuld met koudemiddel. Dat heeft nadelen: het kost tijd, het vereist specialistische kennis en het risico op fouten is reëel. Een verkeerd afgevulde warmtepomp functioneert slecht of helemaal niet.

Inventum wilde het anders: de warmtepomp wordt in de fabriek afgevuld met propaan en kant-en-klaar geleverd. De installateur hoeft alleen nog aan te sluiten en aan te zetten. Sneller installeren, minder foutgevoelig en een betere klantervaring.

Maar: propaan afvullen in een fabriek betekent werken met een brandbare stof in een productieomgeving. Dat kan alleen als je voldoet aan ATEX-richtlijnen – strenge Europese regelgeving voor werken in explosieve atmosferen.

Inventum en Total Productivity ontwikkelden een geautomatiseerd afvulsysteem dat volledig ATEX-conform is. Het systeem vult de warmtepomp automatisch af met de exacte hoeveelheid propaan, test op lekkages en doet dit alles in een gecontroleerde omgeving met alle vereiste veiligheidsmaatregelen.

Dit is niet innovatief omdat de technologie nieuw is, want propaan afvullen bestaat al lang. Het is innovatief omdat het wordt geïntegreerd in een hightech assemblagelijn, geautomatiseerd wordt uitgevoerd en alle veiligheidsvoorschriften respecteert. Weinig fabrieken in Europa doen dit op deze schaal.

Wat levert het op?

De business case voor deze hightech assemblagelijn rust op drie pijlers:

1. Kwaliteit die concurrentievoordeel creëert

Met 100% kwaliteitscontrole lever je een product waar klanten op kunnen vertrouwen. Geen verrassingen, geen defecten, geen service na verkoop (behalve regulier onderhoud). In een markt waar warmtepompen soms een slechte reputatie hebben vanwege installatie- en kwaliteitsproblemen, is dit een enorm differentiator.

2. Snellere en eenvoudigere installatie

Een warmtepomp die al is afgevuld en volledig is getest, installeert in een fractie van de tijd. Installateurs zijn blij, want ze zijn sneller klaar. Klanten zijn blij, want minder installatie-overlast. En het risico op installatiefouten neemt drastisch af.

Dit betekent dat Inventum niet alleen een product verkoopt, maar een oplossing die ook de installatiepartner helpt efficiënter te werken. Dat creëert loyaliteit in de keten.

3. Productie in Nederland blijft rendabel

Door slimme automatisering zijn de arbeidskosten per product laag genoeg om concurrerend te produceren in Nederland. Tegelijkertijd behoud je de flexibiliteit en kwaliteitscontrole die bij nearshore productie horen.

Je bent niet afhankelijk van lange supply chains, je kunt snel schakelen bij marktveranderingen en je houdt strategische kennis in huis. In een tijd waar supply chain risico's steeds zichtbaarder worden, is dat een strategisch voordeel.

Lessen voor andere maakbedrijven

De Inventum-case laat een paar belangrijke principes zien:

• Denk in systemen, niet in stappen. De kracht zit niet in één intelligente robot of één goede test. De kracht zit in het totale systeem waarin product, proces en kwaliteitscontrole naadloos op elkaar aansluiten.
• Investeer in kwaliteit, niet in rework. 100% testen klinkt duur. Maar fouten oplossen nadat ze bij de klant zijn ontdekt, is veel duurder. Kwaliteit inbouwen in je proces is de goedkoopste vorm van kwaliteitscontrole.
• Automatiseer waar het waarde toevoegt. Niet alles hoeft geautomatiseerd. Maar kritische, repetitieve en risicovolle stappen zijn vaak ideale kandidaten. Denk na over waar automatisering de grootste impact heeft, niet waar het het coolst is.
• Durf te innoveren in je proces, niet alleen in je product. Productinnovatie krijgt alle aandacht. Maar procesinnovatie – hoe je het product maakt – kan net zo'n groot concurrentievoordeel zijn. Een beter proces leidt tot betere marges, hogere kwaliteit en tevreden klanten.

De toekomst van maken in Nederland

De Inventum-case is geen uitzondering. Overal in Nederland zijn maakbedrijven die investeren in hightech productie, slimme automatisering en hoogwaardige processen. Niet omdat het moet van de overheid of omdat het hip is, maar omdat het economisch rendabel is en strategische voordelen biedt.

Produceren in Nederland kan. Maar dan wel met een ander businessmodel dan vijftig jaar geleden. Niet concurreren op lage kosten, maar op kwaliteit, flexibiliteit, innovatie en service. Automatisering is daarbij geen doel op zich, maar een middel om hoogwaardig te produceren tegen acceptabele kosten.