9 vragen over het skills programma van fieldlab 3D Makerszone

Hoe kom je als fieldlab tot een succesvol skills programma? De komende maanden maken we een rondgang langs de koplopers binnen Nederland. In het vijfde deel van deze serie gaan we in gesprek met Kathelijn Rombauts van de 3D Makerszone (3DMZ) en Annette Beerepoot van Bouwlab R&Do (Research en Do) over skills programma’s waar je niet direct aan denkt.

Wat is het doel van het fieldlab 3D Makerszone?

“Wij zien de rol van fieldlab als brug tussen kennis, onderzoeksinstellingen en de markt. De laagdrempelige manier van werken – R&Do – zorgt ervoor dat iedereen zich hier snel thuis voelt. Door programma’s en formats (design thinking, sprints en andersoortige sessies) in kleine groepen aan te bieden, kunnen bedrijven en studenten snel aan de slag. Bij bedrijven gaat dat vaak in een sprint of pilot waarbij kennisuitwisseling nog langer doorgaat. We denken dus altijd vanuit de toegevoegde waarde voor onze klanten. We hebben een ruim netwerk en beschikken over veel kennis van 3D-printen en smart oplossingen.”

Op welke wijze geven jullie invulling aan een leven lang ontwikkelen?

“Bedrijven zijn zelf vaak goed in staat om personeel op te leiden. Hiervoor is het wel van belang dat de medewerker over een leergierige houding beschikt! Daarom werken wij veel samen met het beroepsonderwijs. Zo zijn we onder andere partner in het RIF-project Smart Maker Education en hebben we nauw overleg met het hbo. Het gaat dan vooral over soft skills. Bedrijven bieden we grofweg drie skills programma’s aan: Makathons, Masterclasses en uiteraard cursussen.”

Een van jullie skills programma’s is een Makathon, wat houdt dat in?

“Het doel van een Makathon is om een product te realiseren op basis van een aangegeven probleem. Een Makathon lijkt overigens op een Hackathon, maar is anders omdat we uiteindelijk ook een prototype maken. Een Hackathon gaat meestal alleen over software. We organiseren dit als een driedaags event. Hiervoor stellen we brede teams samen, waar ook studenten aan meewerken. Een Makathon begint met een challenge. Gedurende het event organiseren we diverse workshops die de deelnemers inspireren om vanuit verschillende perspectieven aan oplossingen te werken. Dit kan technisch inhoudelijk zijn, maar ook over businessmodellen en zelfs ethiek gaan. De deelnemers worden vervolgens getraind om hun oplossing aan een jury te pitchen.

Tijdens het event word je continue uitgedaagd en leer je van de workshops en van elkaar. Een heel leuke manier om (te leren) in een team te werken! Dit leidt altijd tot nieuwe inzichten en soms zelfs tot nieuwe businessmodellen.“

Ook organiseren jullie masterclasses voor een ander skilss programma, hoe zien die eruit?

“Masterclasses organiseren we meestal op aanvraag van een klant. Denk hierbij bijvoorbeeld aan 3D-printen in de bouw, block chain, digital twinning, smart sensoring, data acquisitie etc. De doelgroep van zo’n masterclass bestaat uit medewerkers en loopt uiteen van harde techneuten tot investeerders. Ze komen niet alleen van technische bedrijven, maar ook van overheden, banken en/of branches. De ene keer is het een inspirerende sessie, de andere keer begeleiden of coachen we de werknemers van een organisatie over hoe om te gaan met nieuwe technologie. Voorbeelden van deze aanpak zijn: masterclasses innoveren, trendverkenningen, een cursus 3D-printing of Internet of Things (IoT). Ook coachen we van groepen op basis van design thinking en organiseren we een cursus Makathon-coach.”

Er lijkt veel behoefte te zijn voor jullie aanbod, wanneer zijn jullie geslaagd?

“Dat klopt. We hebben inmiddels al honderden ‘werkenden’ bereikt met onze programma’s, uiteenlopend van inspiratiesessies voor docenten tot een maatwerk trainee programma voor een gemeente. We kijken daarbij vooral naar gerealiseerde impact. Als wij een sessie organiseren en deelnemers vragen wanneer ze terug kunnen komen met hun collega’s, dan denk ik dat we iets hebben bereikt!”

Jullie zijn bezig om de skills programma’s te ontsluiten zodat bedrijven het aanbod beter kunnen vinden. Hoe doen jullie dat?

“Wij ontwikkelen een portal voor High Tech waar we met alle fieldlabs de skills programma’s kunnen delen. Je zou het een beetje kunnen vergelijken met Marktplaats.nl, maar dan met ‘smart’ scholingsaanbod voor werkenden. Het moet een portal worden voor alle aanbieders van Smart Industry programma’s, niet alleen fieldlabs, maar ook voor onderwijs, bedrijfsscholen, opleiders, enzovoorts. Hiermee hebben we een sterke marketing en hopen we inzicht te krijgen in de behoefte van het bedrijfsleven en het aanbod vanuit verschillende aanbieders. Wellicht leidt het ook tot afstemming van het aanbod. Wat ergens anders al ontwikkeld is, hoef je zelf niet meer te doen!”

Zijn jullie skills programma’s onderdeel van jullie Business Case?

“Ja soms wel, maar het kan ook een onderdeel zijn van een subsidietraject. We doen het liefste maatwerk, waarbij we invulling kunnen geven aan een vraag van een klant. Voor het MKB is dit nog wel eens lastig, hier zien we vaak een latente vraag. We hebben weleens in samenwerking met een gemeente een masterclass georganiseerd om MKB-ondernemers te helpen met de inzet van Smart Industry.”

Welke tips wil je andere fieldlabs meegeven?

“Gewoon gaan doen. starten en niet dicht timmeren. Focus je op de vraag en behoefte van je klant en zoom daarop in. Kijk wat je voor een ander kunt betekenen en deel.”

Wat zou jullie nog effectiever kunnen maken in het delen van jullie kennis?

“Ik zou wel eens wat meer tijd willen hebben om te reflecteren op wat we doen. Laten we niets liggen? Wat kunnen we als fieldlabs van elkaar leren? Je bent vaak bezig met de drukte van de dag, terwijl het ook goed is om even stil te staan en terug te kijken.”