Optical engineers opleiden vanuit bedrijfsschool

‘Gebrek aan vakmensen is de belangrijkste beperkende factor voor groei bedrijven’ 

Internet, computerbeeldschermen en de smartwatch: optische technologie is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Ook bij sorteerprocessen, het meten van fruitsuikers of van de bloeddruk in een bloedvat speelt de technologie een steeds grotere rol. Nu al is er jaarlijks een tekort van zo’n duizend optica specialisten, zo ontdekte het fieldlab Dutch Optics Centre (DOC). Reden voor het fieldlab voor het oprichten van een bedrijfsschool Optica. Bart Snijders van het DOC over het initiatief.

Hoe kwamen jullie op het idee om een bedrijfsschool Optica op te richten? 

‘Uit een onderzoek dat we in 2019 hielden onder zo’n vierhonderd Nederlandse bedrijven, bleek een grote behoefte aan technisch personeel met kennis van Optica. Daarnaast ontdekten we dat bedrijven überhaupt beperkt op de hoogte zijn van de mogelijkheden die optische sensortechnologie biedt. Dat was reden genoeg om de haalbaarheid van een bedrijfsschool Optica te gaan onderzoeken. Samen met TNO, TU Delft, de Haagse Hogeschool (HHS) en de Leidse  instrumentmakers School (LiS) hebben we een aanvraag ingediend voor de SLIM regeling. Deze is toegekend, en nu is er een jaar lang een team bezig met de opstart. En hoeveel we nog in de voorbereidende fase zitten, zijn ook nu al andere partijen geïnteresseerd om aan te sluiten. Het gaat onder meer om de UT-Twente, de TU-Eindhoven, en internationaal Global Photonics Alliance en SPIE. Blijkbaar zit iedereen met dit soort opleidingsvraagstukken.’ 

Wat willen jullie bereiken met de bedrijfsschool Optica? 

‘Primair willen we ervoor zorgen dat er meer optische specialisten bij Nederlandse bedrijven komen. Uit het onderzoek bleek namelijk dat een gebrek aan vakmensen de belangrijkste beperkende factor voor groei is. We beogen daarom een bedrijfsschool die zich richt op heel Nederland. Het start weliswaar vanuit Zuid-Holland, maar er kan veel online of op locatie. Ook het regulier beroepsonderwijs betrekken we hierbij, waarbij we de studenten van de verschillende scholen laten samenwerken bij bijvoorbeeld practica. Zo kunnen we meteen hun werelden dichterbij elkaar brengen.’ 

Jullie streven ernaar in het voorjaar van 2022 te starten met het curriculum. Wat gaat daar nog aan vooraf?   

‘Op dit moment inventariseren we het beschikbare aanbod onder de verschillende onderwijsaanbieders in Nederland en van internationale partners, zowel commercieel als publiek. Daarnaast onderzoeken we de kennisbehoefte bij onze bedrijven en voor welke uitdagingen zijn nu staan. Dit levert een beeld op van enerzijds de vraag en anderzijds het aanbod. Die twee kunnen we gaan matchen. Ook krijgen we op deze manier zicht op relevante bedrijfscasussen.’ 

Hoe gaat de bedrijfsschool er straks uitzien? 

‘Het curriculum wordt in ieder geval opgebouwd uit verschillende modules en practica waarmee je ‘punten’ kunt behalen. Op basis van een bepaald aantal punten kun je dan ‘certified optical engineer’ worden. Het zou mooi zijn als de TU Delft een rol kan spelen in deze accreditatie , maar eerst moeten we nog afstemmen of dit mogelijk is. Ook inventariseren we nog welke behoefte bedrijven momenteel hebben.

Hoe het lesprogramma er precies uit gaat zien, is nog niet helemaal duidelijk. De kans bestaat dat we - naast het matchen van vraag en aanbod - ook samen met onze partners een aantal cursussen gaan aanbieden. Daarnaast willen we aan aantal practica (in o.a. spectometrie) organiseren, waarbij we in kunnen spelen op vraagstukken van deelnemers. Bestaande modules over optische techniek kunnen natuurlijk het beste bij partners die dit nu al aanbieden gevolgd worden. Wat dat betreft beschikken we in onze regio over een waardevolle infrastructuur bij de TU Delft, TNO, de Haagse Hogeschool (HHS) en de Leidse instrumentmaker School (LiS).’ 

Wat wordt de primaire doelgroep van de bedrijfsschool? 

‘Vooralsnog richten we ons in eerste instantie op werknemers van bedrijven. Tegelijk onderzoeken we hoe we de samenwerking rond de TU Delft kunnen versterken. Met zo’n twintig regionale partners kijken we naar een master, waarbij TU Delft-studenten hun afstudeeronderzoek bij een bedrijf kunnen doen. De contacten tussen onderwijsinstellingen en bedrijven zijn voor verbetering vatbaar. Hierin willen we graag een rol spelen.’ 

Jullie zijn nog aan het onderzoeken hoe de businesscase voor de bedrijfsschool eruit gaat zien. In welke richting denken jullie?  

‘We zien mogelijk drie producten voor de businesscase: 

1. Matching van vraag en aanbod in cursussen en modulen 

2. Maatwerktraining op technologiecluster  

3. Onderzoeksprojecten projecten (al dan niet in samenwerking met studenten).’ 

Hoe borgen jullie de kwaliteit tussen de verschillende modules en aanbieders? 

‘Gelukkig is dit gebied van opleiding in Nederland niet zo groot, en gebeurt er relatief nog weinig aan optica. Samen met de koplopers LiS, HHS en TU Delft kunnen we de kwaliteits-lat dus goed zelf gaan bepalen. Veel belangrijker is nu om te starten en te kijken wat werkt en wat we over kunnen nemen. En daar hebben we heel veel zin in.’