Van een lineaire- naar een circulaire economie
Met een bijdrage van: TNO
In een tijd waarin de noodzaak van duurzaamheid steeds urgenter wordt, staat het principe van een circulaire economie centraal in discussies over het behoud van natuurlijke hulpbronnen en het verminderen van afval. Het is hierin belangrijk om de traditionele lineaire economie te veranderen naar een circulair economisch model.
Lineaire economie versus circulaire economie: fundamentele verschillen
Een lineaire economie volgt een eenvoudig pad: het begint met de winning van grondstoffen, gevolgd door productie, consumptie en uiteindelijk de verwijdering van afval. Dit model is gericht op eenmalig gebruik en resulteert in een lineaire stroom van materialen die uiteindelijk eindigt als afval.
Daarentegen streeft een circulaire economie naar het minimaliseren van afval en het maximaliseren van de waarde van materialen door middel van hergebruik, recycling en regeneratie. In plaats van een lineaire stroom volgt een circulaire economie een gesloten kringloopmodel, waarbij materialen continu worden teruggevoerd naar de economie.
De 10R-Ladder
Een handig hulpmiddel bij het begrijpen en implementeren van circulaire principes is de 10R-Ladder. Deze ladder bouwt voort op de bekende 3R's (Reduce, Reuse, Recycle) en voegt zeven aanvullende stappen toe om een meer complete benadering te bieden. dit zijn:
- Refuse (Weigeren): Weigeren om overbodige of schadelijke producten te gebruiken. Dit helpt bij het voorkomen van onnodig afval en stimuleert producenten om milieuvriendelijkere opties aan te bieden.
- Rethink (Heroverwegen): Het begint met het in vraag stellen van traditionele methoden en praktijken. Dit omvat het heroverwegen van de manier waarop producten worden ontworpen, verpakt en gebruikt, om zo duurzamere alternatieven te vinden.
- Reduce (Verminderen): Streven naar het verminderen van de hoeveelheid gebruikte materialen en energie. Dit kan worden bereikt door efficiënter gebruik te maken van hulpbronnen en door slimmere consumptiepatronen aan te moedigen.
- Reuse (Hergebruiken): Hergebruik van producten of materialen voor hun oorspronkelijke doel zonder dat ze worden veranderd. Dit verlengt de levensduur van producten en vermindert de vraag naar nieuwe grondstoffen.
- Repair (Repareren): Reparatie van producten die beschadigd zijn of niet meer goed functioneren. Door reparatie te stimuleren, kunnen producten langer worden gebruikt voordat ze worden afgedankt.
- Refurbish (Opknappen): Producten opknappen en moderniseren zodat ze hun oorspronkelijke functie weer kunnen vervullen
- Remanufacture (Hergebruik): Dit omvat het demonteren van producten en het herstellen ervan tot een staat die vergelijkbaar is met die van nieuwe producten. Remanufacturing verlengt de levensduur van producten en minimaliseert de behoefte aan nieuwe grondstoffen.
- Repurpose: Deze stap benadrukt opnieuw het belang van voortdurend heroverwegen en verbeteren van circulaire praktijken, om de voortgang naar een duurzamere toekomst te waarborgen.
- Recycle (Recyclen): Het recyclen van materialen die niet kunnen worden hergebruikt of gerepareerd om ze terug te winnen voor gebruik in nieuwe producten. Recyclen helpt bij het verminderen van de vraag naar nieuwe grondstoffen en minimaliseert afval.
- Recover (Terugwinnen): Het terugwinnen van energie of materialen uit afval dat niet kan worden gerecycled. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door afval te verbranden voor energieopwekking.
Nieuwe manier van denken en handelen vereist
De overgang naar een circulaire economie vereist een verschuiving in ons denken en handelen, weg van een lineaire 'neem-maak-verwijder'-mentaliteit naar een meer circulaire benadering gericht op hergebruik, recycling en regeneratie. Door gebruik te maken van de 9R-Ladder als leidraad kunnen individuen, bedrijven en overheden concrete stappen zetten om de transitie naar een circulaire economie te versnellen en zo bij te dragen aan een meer duurzame toekomst voor onze planeet.
Meer weten?
Lees hier meer over een circulaire industrie en kansen voor Nederlandse maakbedrijven.